Çocuklarda 3T Gerçekten de Zararlı mı?

Telefon, tablet ve televizyonun çocuklar için zararlı olduğunu duyardım. Allah biliyor ya “Ne alakası var!” derdim. Büyük kızım televizyon seyrederdi. 1 yaşında konuşmaya ve 1,5 yaşında cümle kurmaya başladı. Renkleri, sayıları ve şekilleri erken yaşta öğrendi diye çok seviniyordum. Söylendiği gibi olmadığını, 3T’nin zararlı olmadığını düşünmeye başladım.

İkinci kızım doğdu. “Evde 8 yaşında ablası da var, bu daha erken konuşur.” dedim. Abla televizyon seyrettiğinde müdahale etmedim. İşim olduğunda Baby TV açtım. Babaya “İlgilen.” dediğimde cep telefonunu açıp çocuk şarkıları seyrettirdi.

Bir türlü “anne” demiyor

Kızım 1 yaşında “baba”, “dede”, “gel” demeye başladı. Ha bugün ha yarın derken bir türlü “anne” demedi. Yine de bunun nedeninin televizyondan olmadığını, inadından demediğini; televizyonun etkisinden olsaydı büyük kızımın da “anne” demeyeceğini düşündüm.

1,5 yaşına geldi; bir türlü “anne” demedi. Hâlâ 2-3 kelime konuşuyor. Etrafımdakiler “Daha küçük, sen de geç konuştun zaten.” dediler. Bunun üzerine televizyon ya da telefondan olmadığını, çünkü benim de geç konuştuğum tesellisi iyi gelmişti bana.

23 aylık oldu; 6-7 kelime var, ama yine “anne” yok. İsmine sesleniyorum, bakmıyor. “Al ver” oyunu oynuyorum, tık yok. Bir şey gösteriyorum bakmıyor. Bir şeylerde terslik var, ama ne? Ama maşallah kızıma; telefon sayesinde rakamları ve harfleri öğrendi, sürekli şarkılar söylüyor. Benim kızım çok zeki telefon ve televizyon sağ olsun.

Papağanlık

24 aylık oldu; otizmi sürekli duyuyorum, ama bunu kızıma kondurmuyorum. Eşime söylüyorum; “Sorun yok, zehir gibi kız.” cevabını alıyorum. Sorun yoksa neden sorun varmış hissine kapılıyorum anne olarak. Dayanamadım, çocuk psikiyatri servisinden randevu aldım. Doktora, “Kızımın 7-8 kelimesi var. Anne demiyor ama. 10’a kadar Türkçe ve İngilizce sayıyor. İsmine bakmıyor, ama alfabeyi Türkçe ve İngilizce sayıyor ve tanıyor. Komut almıyor, ama şekilleri renkleri biliyor…” deyince doktorun verdiği cevap dehşetti: “Maşallah! Bütün bunları öğrenecek kadar 3T’ye maruz kalmış bu çocuk. Papağana da bu kadar televizyon seyrettir, o da ezberler. Otizm diyemem, ama gelişim ve iletişim geriliği var. Sıfır televizyon, sıfır telefon. Sadece iki şey; bol oyun, bol konuşma.”

Kızım ilk defa “anne” dedi

Doktordan döndükten sonraki gün boyunca televizyonu hiç açmadım. Ertesi gün ilk defa beni göstererek “Anne.” dedi. Kızımdan “anne” kelimesini ilk defa duydum ve çok duygulandım.

İkinci gün yine televizyon açılmadı. Bebeğiyle oynarken “aşağı”, “yukarı”, “zıplat”, “uçur” komutlarını ilk defa aldı.

Üçüncü gün bardağı gösterip “Su.” dedi.

Dördüncü gün ablasını gösterip “Abla.” dedi.

Beşinci gün “al”, “ver” kelimelerini…

Bugün 11. gün… Sabah “Anne kalk!” dedi. Yataktan nasıl kalktığımı bilemedim. “Allah’ım!” dedim. “Ben nasıl zarar vermişim kızıma, telefon ve televizyonla geçen zamanına.”

11 günde 20 kelime

Belki hâlâ anlamsız sesler çıkarıyor, hâlâ tam bir cümle yok; ama 6-7 kelime 11 günde yaklaşık 25-30 kelimeye çıktı. Sürekli tekrarladığı şarkılar azaldı, onun yerine bebeğine yemek yedirmeye başladı. Saklambaç oynamaya başladık.

Evet, ilk çocuğumu Allah korudu; ama ikinci kızımda o hatadan dönmemiş olsaydık, yaptığımız hataların bedelini ağır ödeyebilirdik. Her çocuk bir değilmiş. Birine zararı olmayan şey başkasına zarar getirebiliyormuş. Kızım “anne” dedi ya, sevincimi paylaşmak istedim sizlerle…