İslamofobi ile Mücadele İçin Çocuk Kitabı

Çocuk yaştayken ailesiyle 1975 yılında ABD’nin New York kentine göç eden Münevver Olgun Yüksel, Amerika’da küçük yaştan itibaren edindiği tecrübelerden, ilk yayınlanan resimli çocuk kitabıyla Amazon’un “en çok satanlar” listesine girişine uzanan yazarlık hikâyesini anlattı.

Yüksel, ailesinin Stalin dönemindeki Rus baskısından dolayı Özbekistan’dan kaçarak önce Afganistan’a sonra da Türkiye’nin tanıdığı bir imkân sonucu 1950’lerde Adana’ya yerleştiğini ve kendisinin de bu şehirde doğduğunu kaydetti. İstanbul’da başladığı eğitimine ilkokul birinci sınıftan sonra ABD’de devam ettiğini belirten Yüksel, Fordham Üniversitesinde aldığı İngiliz Edebiyatı eğitiminden sonra, Columbia Üniversitesinde Uluslararası İlişkiler ve Orta Asya Tarihi üzerine yüksek lisans yaptığını anlattı.

“ABD’ye geldiğimde 7 yaşındaydım ve hiç dilim yoktu. Öğretmenim benim İngilizce bilmediğimi yaklaşık 4 ay sonra fark etmiş ve beni dil eğitimi verilen sınıfa yönlendirmişti. Bilmediğim bir dilde yazarlık yapacağım hiç aklıma gelmezdi.” diyen Yüksel, Amerika’da yetişen Müslüman çocukların kültür ve inanç alanında yaşadığı sıkıntı ve eksikliklerin farkına erken dönemde vardığını kaydetti. Yüksel, “Çocuklarım olduktan sonra çocuk kitapları okumaya başladım. Müslümanlık, kendi örf ve âdetimiz hakkında pek kitabın olmadığını gördüm. Bu alanda internet üzerinden dersler aldım ve kitap yazmak üzerine bazı konferanslara katıldım. Böylece, Türkçeye ‘Benim Camim’ olarak çevirebileceğimiz, ‘In My Mosque’ adlı ilk kitabımı yazdım. Bu kitabımı, yazmak konusunda beni en çok destekleyen geçen yıl kaybettiğim annem Dursunay Olgun’a ithaf ediyorum.” dedi.

“İslamofobi maalesef çok yüksek düzeyde”

ABD’de halkın İslam hakkında yeterli bilgisinin olmadığını ve medyanın da olumsuz haberlerle İslamofobi’yi körüklediğini aktaran Yüksel, İslam’ın doğru tanıtılmasına katkı sağlamak için gayret ettiğini belirtti.

ABD’de Müslümanların sayısı az olduğundan halkın İslam hakkında yeterli bilgi edinemediğini, medyada yer alan olumsuz haberlerden dolayı da tanımadıkları bir dine karşı şüpheyle baktıklarını söyleyen Yüksel, Yeni Zelanda’da iki ayrı camiye yapılan ve 51 Müslümanın katledildiği terör saldırısını hatırlatarak şunları söyledi:

“2019’da Yeni Zelanda’da yapılan cami katliamı beni bu kitabı yazmaya sevk etti. İslamofobi maalesef çok yüksek düzeyde. Bu sadece kişisel düzeyde değil, bazı devlet kurumları ve medyanın tutumu da halkın İslam hakkında yanlış bilgi edinmesine sebep oluyor. ABD’de ve diğer batı ülkelerinde cami, İslam, Müslüman kelimeleri insanları ürkütüyor. İslam dinine karşı büyük bir ön yargı var. Hem İslam’ın tanınması hem de camilerde Müslümanların ne yaptığını öğrenmeleri için bu kitabı yazmayı ve Amerika’daki Müslüman olmayan çocuklara da okutmayı istedim.”

ABD’de kitap yazmanın ve onu basacak bir yayınevi bulmanın kolay olmadığını söyleyen yazar, bununla birlikte doğru yol takip edildiğinde destek bulunabildiğine, yayınevlerinin de farklı etnik köken ve kültürler hakkında yazılan kitaplara ilgi duyduğuna vurgu yaptı. Yüksel, “Yayınevleri, son dönemde artan ırkçılıkla mücadele anlamında farklı etnik ve kültürel çalışmalara yer veriyor. Yeni Zelanda katliamından sonra kitabın hikâyesini acentemiz yayınevlerine gönderdiğinde, dünya çapında 3 büyük yayıncıdan baskı teklifi aldık ve Harper Collins’in teklifini kabul ettik.” dedi.

Resimli kitapta Osmanlı camilerine de yer verildi

Kitapta, camilerde yapılan ibadet ve hizmetleri anlattığını belirten Yüksel, aynı zamanda farklı milletlerden insan figürlerine, değişik kültür ve mimarilere ait cami çizimlerine de yer vererek “tek tip Müslüman” algısını kırmayı amaçladığını söyledi.

Yüksel, 23 Mart’ta Amerika’da, 1 Nisan itibarıyla da İngiltere’de basılıp dağıtılacağını söylediği ilk kitabında, Türkiye’den Sultanahmet Camisi ve Özbekistan’dan Bibi Hanım Cami ve Medresesi’nin çizimlerine de yer verdiğini belirtti.

Güzel ve modern bir örnek olmasından dolayı, ABD’nin Maryland eyaletinde yer alan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açılışını yaptığı Amerika Diyanet Merkezine de kitabında özel olarak yer verdiğini vurgulayan Yüksel, “Maryland’deki camiye gittiğimizde sanki kendimi İstanbul’da gibi hissettim. Camiyi çok güzel yapmışlar. Restoranı, Türk hamamı, sergi merkezi ve müzesi olan muhteşem bir eser olmuş. Amerikalıların ilgisini çekecek, görüp gezmek isteyecekleri bir yer.” ifadelerini kullandı.

İlk kitabı Amazon’da en çok satanlar listesinde

Yazarlık hayatına adım attığı ilk kitapla Amazon’da, “Müslüman çocuk kitapları” kategorisinde en çok satanlar listesine de girmeyi başaran Münevver Yüksel, “Kitabın illüstrasyonlarını Mısır kökenli illüstratör Hatem Aly çizdi. Kendisi New York Times’ta ‘bestseller’ olmuş birçok kitabın da illüstratörlüğünü yapan birisi. Onun da fikrî katkılarıyla kitabın her sayfasında farklı kültür mimarisine ait bir camiye yer vermeye karar verdik. Çünkü Amerika’da Müslüman deyince tek tipe indirgenmiş bir algı vardı.” dedi.

Kitabın baskısının henüz dağıtıma çıkmamasına karşın Amazon’da yapılan ön siparişlerle en çok satanlar listesine şimdiden girdiğini belirten Yüksel, “School Library Journal” isimli dergi başta olmak üzere birçok tavsiye listesine girmesi üzerine kitabının Amerika’daki bütün okul kitaplıklarında ve halk kütüphanelerinde yer almasının önünün açılmasına daha çok sevindiğini ifade etti.

Amerika’da yetişen Türkiyeli çocukların kendi kültür ve dillerini yaşatabilmeleri için ailelerin büyük özveri göstermeleri gerektiğine değinen yazar, “Annem ve babam İngilizce bilmediği için evde onlarla Türkçe ve Özbekçe konuşmak durumundaydık. Aksi hâlde ben de Türkçeyi unuturdum. Türkiye’ye gidip gelmemizin de bu anlamda faydası var tabi. Çocuklarımla da fırsat oldukça, Türkçe televizyon seyrediyor, Türkçe kitap okuyor, elimizden geldiği kadar Türkçe konuşuyoruz.” ifadelerini kullandı.

Aile büyüklerinin acılarını romanlaştırmak istiyor

Yazarlık hayatın henüz başında olduğunu vurgulayan Yüksel, tamamlanmayı bekleyen başka çalışmalarının da olduğunu, onları da bir an önce kitaplaştırmayı hedeflediğini belirtti.

Yüksel, 9. asırda Fas’ta dünyanın ilk üniversitesinin kurulmasına öncülük etmiş Müslüman bir kadın olan Fatma El-Fihri’nin hayatını anlatan resimli çocuk kitabının da aynı yayınevi tarafından gelecek yıl “One Wish” ismiyle basılacağı müjdesini verdi.

“Türkiye ve Özbekistan hakkında da kitap çalışmalarım var.” diyen Yüksel, çocukluğunun geçtiği İstanbul hakkında da bir çocuk kitabı yazdığını belirtti.

Kendi kültür ve inancını Amerika’ya ve İngilizce konuşulan diğer coğrafyalara da tanıtmak için kitaplarını özellikle İngilizce yazdığının altını çizen yazar, Rus baskısı yüzünden Orta Asya’da vatanını terk etmek zorunda kalan aile büyüklerinin hikâyesini yazmak istediğini şu sözlerle dile getirdi:

“Stalin dönemindeki Özbekistan’da 20 binden fazla insan öldürüldü ve bu insanların hikâyesini anlatan İngilizce bir kitap henüz yok. Onların hikâyesini yazıp kendi çocuklarıma ve geleceğe aktarmak istiyorum. Özbekistan’dan yeni gelen arkadaşlarım sanıyor ki biz buraya kendi isteğimizle geldik. Ama öyle değil. Annem 6 aylık bebekken dedelerim Rus baskısından canını kurtarmak için Afganistan’a kaçıyor, oradan da Türkiye’ye sığınıyorlar. Onların acı tecrübelerini ortaokul çocuklarının okuyabileceği düzeyde bir kitapta romanlaştırmak istiyorum.”