Sigarayı Bırakınca Vücudumuza Ne Olur?

Tüm dünyada her yıl kasım ayının üçüncü perşembe günü sigarayı bırakmaya adanmıştır. Bu, tüm vücuda zarar veren en güçlü bağımlılıklardan biridir. Ancak vücudumuz yıllarca sigara içtikten sonra bile ve düşündüğümüzden daha hızlı bir şekilde iyileşebilir.

Sigarayı bırakmak neden bu kadar zor? Her şey nikotinle ilgilidir; çünkü vücutta zevk hormonu olan dopamin seviyesi yükselir. Bu nedenle, insanlar genellikle durumlarını iyileştirmenin, stresi azaltmanın ve rahatlamanın hızlı ve güvenilir bir yolu olarak sigaraya yönelirler. Sigara içenler ayrıca sigara kullanarak kaygı ve can sıkıntısı ile mücadele ederler.

Düzenli nikotin alımının kesilmesi, yoksunluk semptomlarına ve artan gıda istekliliğine neden olur. Değişim korkusu ve gelecekteki zorluklar kişinin kendini sorgulamasına neden olur. Sigarayı bırakmaya çalışmaya değer mi? Uzmanlar güvenle cevap veriyor: Buna değer; çünkü vücut bir saat içinde iyileşme sürecine başlıyor.

Avrupa Kliniği’nde onkolog olan Maxim Astrakhantsev ile birlikte, sigarayı bıraktıktan hemen sonra sağlık ve sağlık durumumuzun nasıl değiştiğini ayrıntılı olarak ele aldık.

Bir saat sonra

Sigaradan sadece 20 dakika sonra kalp atış hızı düşer ve normale döner. Kan basıncı düşmeye başlar ve kan dolaşımı iyileşir.

12 saat sonra

Sigara dumanı karbonmonoksit dâhil birçok toksin içerir. Bu madde, oksijenin akciğerlere ve kana girmesini zorlaştırdığından, yüksek dozlarda tehlikeli ve hatta ölümcül olabilir. Sigarasız sadece 12 saat sonra, vücut zararlı gaz kalıntılarından arındırılır ve kandaki oksijen seviyesi yükselir.

Kişi kendini biraz daha iyi hissetmeye başlar;  bir daha sigara içmek istemez. Bu normal. Sigara içme dürtüsü genellikle uzun sürmez, sadece 5-10 dakika sürer. Böyle zamanlarda, duygu geçene kadar dikkati dağıtmanın yollarını bulmaya çalışmak gerekir.

1 gün sonra

Sigarasız geçen bir günden sonra kalp krizi riski azalır. Neden? Sigara içmek, “iyi” kolesterolü düşürerek koroner kalp hastalığının gelişmesine katkıda bulunur. Ayrıca, içilen her sigaradan sonra tansiyon yükselir ve kan pıhtılaşması riskini artırır; bu da felce neden olabilir. Sigarayı bıraktıktan sadece bir gün sonra basınç normale döner.

2 gün sonra

Sigara, koku ve tattan sorumlu sinir uçlarına zarar verir. Sigarayı bıraktıktan iki gün sonra, koku ve tat algısının daha canlı hâle geldiği fark edilir.

3 gün sonra

Tütün dumanı solunduğunda, nikotin beyne saniyeler içinde ulaşır. Ardından kalp atış hızı artar, norepinefrin ve dopamin seviyeleri yükselir, ruh hâli ve konsantrasyon iyileşir. Kişi birkaç saat sigara içmezse, bu hormonların seviyesi düşer ve bu da endişe duygularına neden olur. Nikotin bağımlılığının mekanizması budur.

Sigarayı bıraktıktan birkaç gün sonra insan vücudundaki nikotin seviyesi düşer. İlk başta, nikotin vücuda tütün dumanı ile girmeyi bıraktığında, zaman zaman bir yoksunluk etkisi meydana gelebilir.

Sigarayı bıraktıktan yaklaşık üç gün sonra, çoğu insan huzursuz olur, şiddetli baş ağrıları ve iştah artışı olur. Vücut dopamin dalgalanmaları olmadan yeni hayata böyle uyum sağlar.

Bu dönemde kişi kendine lezzetli bir şeyler ikram etmelidir. Bu zamana kadar, tat ve koku algısı çoktan keskinleşir. Böylece en sevilen yemeklerin tadı tam anlamıyla çıkarılabilir. Vazgeçilmemeli ve tehlikeli bir alışkanlıktan vazgeçme hedefi daima akılda bulundurulmalıdır.

Sigara içilmeyen bir filme veya restorana gidilebilir. Kişi, hayatında hangi önemli aşamalardan geçtiğini bilen arkadaşlarından veya ailesinden destek almalıdır.

Şu anda vücut küresel temizlik ile meşgul. Akciğerler, sigaradan kalan mukustan ve diğer kalıntılardan kurtulur. Kişi daha kolay nefes almaya ve daha fazla enerji almaya başlar. Astım varsa bu günlerde semptomlar daha da kötüleşebilir. Bu biraz kafayı karıştırabilir. Bunun vücudun yeniden inşa sürecinin bir parçası olduğu ve yakında biteceği unutulmamalıdır. Sağlık uzmanının, duygular ve başarılar hakkında bilgilendirilmesi gerekir.

Bir ay sonra

Bu ana kadar en zor dönemin üstesinden gelinmiştir. Ancak büyük olasılıkla özlem hâlâ devam ediyor. Sigarayı bıraktıktan bir ay sonra ciğerler çok daha iyi hisseder. İyileştikçe, sigara içen kişinin öksürüğü ve nefes darlığı kaybolur ve atletik dayanıklılık artar. Bu dönemdeki eski sigara içenler, koşma veya atlama gibi kardiyo aktivitelerini tolere etmenin çok daha kolay olduğunu görebilirler. Bu değişiklikleri görmek için kişi, dairesine merdivenlerden yukarı çıkmayı veya metro yürüyen merdivenlerini çalıştırmayı denemelidir.

3 ay sonra

Kadınların doğurganlığı artar ve sigarayı bıraktıktan sonraki üç ay içinde erken doğum riski azalır.

9 ay sonra

Sigara dumanı çıkarıldıktan 9 ay sonra akciğerlerdeki silya olarak bilinen hassas, saç benzeri yapılar iyileşir. Kirpikler, mukusu akciğerlerden atmaya ve enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olur. Aynı zamanda, eski sigara içenlerin çoğu hastalanma olasılıklarının daha düşük olduğunu fark eder. Ayrıca çok daha az mukus ve balgam öksürdüklerini de not ederler. Bunun nedeni, sürekli sigara dumanına ve kimyasallara maruz kalmadan solunum yollarının iltihaplanma olasılığının çok daha düşük olmasıdır.

Psikolojik değişiklikler de meydana gelir; bu dönemde birçok insan sigara içme ihtiyacı hissetmeden stresli durumlarla daha iyi başa çıkmaya başlar.

1 yıl sonra

Sigarayı bıraktıktan bir yıl sonra koroner kalp hastalığı riski yarı yarıya azalır. Sonra da düşmeye devam eder.

3 yıl sonra

Kalp krizi riski sigara içmeyenler düzeyine düşer.

5 yıl sonra

Sigara dumanı, atardamarların ve kan damarlarının daralmasına neden olan birçok toksin içerir. Aynı toksinler kan pıhtılaşma olasılığını artırır. Sigara bırakıldıktan beş yıl sonra vücut yeterince iyileşir, arterler ve kan damarları tekrar genişlemeye başlar, kan pıhtılaşmaya daha az meyillidir ve bu da felç riskini azaltır. Vücut daha fazla iyileştikçe, inme riski ilerideki 10 yıl içinde azalacaktır.

10 yıl sonra

Sigarasız 10 yıldan sonra, sigarayı bırakan kişide akciğer kanserine yakalanma ve bundan ölme ihtimali, bunu yapmaya devam edenlerin yaklaşık yarısı kadardır. Ağız, boğaz veya pankreas kanserine yakalanma olasılığı önemli ölçüde azalır.

15 yıl sonra

Sigarayı bıraktıktan 15 yıl sonra, koroner kalp hastalığı ve pankreas kanseri gelişme olasılığı sigara içmeyenler düzeyine düşer.

20 yıl sonra

20 yıl sonra, hastalık ve akciğer kanseri gibi sigarayla ilişkili nedenlerden ölme riski, hayatı boyunca hiç sigara içmemiş bir kişinin seviyesine iner. Kan yeterince incelir. Bu da kan pıhtılaşma riskinizi azaltır. Ayrıca kan basıncı düşer. Vücut tamamen iyileşir ve kendini temizler.