Sigara Haramdır – 2

Bir tıp uzmanının daha tespitlerini aktardıktan sonra ulemanın fetvalarına ve sorulara geçeceğim.

“Erkeklerde tüm kansere bağlı ölümlerin yüzde 35’inin, kadınlarda ise yüzde 15’inin nedeni sigaradır. Akciğer kanserine bağlı ölümlerin yüzde 90’ının nedeni sigaradır. Sigara içmeyen ancak dumanına maruz kalanlarda akciğer kanseri riski 3 kat artmıştır.

Sigara içenlerde akciğer kanseri dışında ağız, dil, dudak, gırtlak, yemek borusu, pankreas, mesane, böbrek, prostat ve rahim ağzı kanseri riski de 30 kat yükseliyor. Sigara, kronik bronşit ve amfizem gibi nefes darlığı yapan akciğer hastalıklarının en önde gelen sebebidir. Kullananlarda bu hastalıklardan ölüm riski, içmeyenlerden 40 kat fazladır. Bağımlılık ortaya çıkarma özelliği açısından sigaranın; eroin, kokain ve alkolden hiçbir farkı yoktur. Sigarayı ilk kez deneyen her üç kişiden birinin tek bir sigara ile bağımlı hâle geldiği biliniyor. Bir dal sigara içildiğinde, ortalama 10 saniye gibi kısa bir sürede yanaktan emilen nikotin beyne ulaşarak etkisini gösteriyor.

Şimdi sigara hakkındaki görüşlerini ve fetvalarını nakledeceğim âlimler, İslam dünyasında fıkıh konusunda söz sahibi olan alimlerdir:

1. El-Ezher Fetva Komisyonu: “Sigara içmeyi şeriat hoş görmez ve haram kılar.” demiş ve bu fetva 22 Mart 1979’da Cumhuriyet gazetesinde yayınlanmıştır.

2. El-Ezher Başkanı Cadu’l-Hak: Tıp uzmanlarının sigaranın zararları hakkındaki tespitlerini öğrendikten sonra “Sigara kesin olarak haramdır, içenler terk etmeli, içmeyenler de içenin yakınında bulunmamalıdır.” demiştir.

3. İslam Araştırmaları Merkezi üyesi Dr. Abdulcelil Şelebi: “Aklıma yatan ve beni tatmin eden hüküm sigaranın, tadı, dumanı ve izmaritinin rahatsız eden kokusu bakımından pis (habis) ve hem içene hem de çevresindekilere zararları olması sebebiyle haram olduğudur.“

4. Dr. Hamid Cami (El-Ezher Genel Sekreteri ve Kuveyt Fıkıh Ansiklopedisi uzmanlarından): “Artık İslam uleması, tıpçıların raporlarına bakarak sigara hakkında kesin hükme varmışlardır. Âlimlere göre sigaranın hükmü haram ile tahrimen mekruh arasındadır. (Tahrimen mekruh, uygulamada haram gibidir.) Bu sebeple hem içenler bırakmalı hem de bunun ticareti yapılmamalıdır.“

5. Atıyye Sakr (El-Ezher Fetva Komisyonu ve Araştırma Enstitüsü üyesi): “Tıpçıların ortaya koyduğu tartışmasız zararları ve malın hakkı olmayan bir yere sarfına sebep olduğu için din yönünden haramdır; akıl da ondan uzak durmayı emreder.“

Bu seviyede daha birçok âlim benzer fetvalara imza atmışlardır.

İlmi ve cihadıyla meşhur olan Yusuf el-Karadavi de sigara içmenin ve ticaretinin haram olduğuna dair fetva veren, bu konuda uzunca makaleler yazmış bulunan bir âlimdir. Bu âlim fetvasına bazı önemli kayıtlar koymuştur ki, bunları da özetle aktarmam gerekiyor:

“Bazı kimseler sigaranın zararlı ve haram olduğunu bildikleri hâlde bağımlı hâle geldikleri, bırakmayı istedikleri hâlde iradeleri buna yetmediği için içmeye devam ederler. Bu kimselerin bırakma niyetleri, mücadeleleri ve aciz kalmaları ölçüsünde mazeretli olduklarını düşünüyorum.“

“Fıkhın usulünü ve bilimin verilerini göz önüne alarak sigaranın haram olduğunu açıklıyoruz; ancak bunun zina, hırsızlık, sarhoşluk veren içkileri kullanma derecesinde haram olduğunu söylemiyoruz. İslam’da haramların da büyüğü ve küçüğü, her birinin kendine mahsus hükümleri vardır.“

“Bugün zararı kesinleştiği için haram dediğimiz sigaraya eskiden bilgi eksikliği yüzünden mubah, tenzihen mekruh diyenler de olmuştur. Bazı kimseler bunlara itibar ederek içmeye devam ediyorlar; bunlara fasık denemez ve bu yüzden şehadet ehliyetini kaybetmezler; çünkü ittifaklı haramlar ile ihtilaflı haramlar hüküm bakımından aynı değildir.“

“Bazı kimseler de bir kısım âlimlerin ve tıp adamlarının adlarını vererek “Bunlar da sigara içiyorlar” diye mesnet ve mazeret arıyorlar. Ancak bilinmelidir ki, bu âlimler ve uzmanlar kendilerini günahsız ve hatasız ilan etmiyorlar. Muhtemeldir ki, onlar da bilgi eksikliği yüzünden veya gençlik saikasıyla zamanında buna alışmışlardır ve bırakmaya iradeleri yetmemektedir. Mesela Şeyh Şeltut gibi kendisi içtiği hâlde haram olduğuna fetva verenler de vardır.“

Sorular:

Diyanet İşleri Başkanımızın açıklamasından sonra ortaya çıkan sorulardan ikisi tekrarlanmıştır:

1. Diyanet’in fetva gerekçesini emsal kabul edersek marketlerde satılan ürünlerin en az yarısı haram demektir. Haram demek bu kadar kolay mı?

2. Diyanet sigaraya karşı gösterdiği keskin ve yüksek sesli tavrı, niye faiz, millî piyango ve zinaya karşı göstermiyor? Diyanet neden piyango için kısık sesli, zina, hırsızlık, görevi kötüye kullanma gibi metanetli konularda kısık sesli; ama sigara olunca cihada davet eder gibi yüksek sesli oluyor?

Kendi açımdan kısaca cevap vereyim:

Marketlerde satılan ürünlerin zararlı olanları hakkında tıbbın tespitleri, sigaranınkine eşit veya yakın hâle gelirse hükmü de eşit veya yakın olur. Şu anda durum böyle değildir. Ayrıca bazı ihtiyaç ürünlerinin herkes farklısını bulamayacağı veya alamayacağı için zaruret de söz konusu olabilir.

Diyanet bir muhalefet partisi veya bir medya organı değildir. Onun İslam’ı açıklama ve öğretme üslubu kendine yakışan şekildedir ve sayılan konularda tekrar tekrar açıklamalar yapmıştır. Yayınlarını ve fetvalarını okuyun. Ayrıca bir şahıs veya kurumun bir haramı açıklamasının şartı daha önce bütün haramları açıklamış olması değildir, olamaz.

Hayrettin Karaman, Yeni Şafak